از زمان انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا درپی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ در این کشور، نگرانی‌ها درباره گسترش حوزه نقض حقوق بشر در این کشور به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ناقضان حقوق بشر در عرصه‌های داخلی و خارجی در سراسر جهان افزایش یافت.

این نگرانی‌ها در موضع‌گیری‌ها، بیانیه‌ها و اظهارنظر‌های مختلف و متعددی دیده شده است.

در همین رابطه سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای در آستانه ورود ترامپ به کاخ سفید از وی خواست تا در تمامی سیاست‌ها و رویکرد‌های حاکمیتی خود به تعهد‌های حقوق بشری احترام بگذارد.

این نهاد بین‌المللی با اشاره به سابقه سیاه نقض حقوق بشر در دور نخست ریاست‌جمهوری ترامپ و وعده‌های ناقض حقوق بشری وی در رقابت‌های انتخاباتی، از چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا خواست دست از تحقیر و آسیب سیستم‌های چندجانبه، سازوکار‌ها و نهاده‌های حقوق بشری برداشته و پایبندی بیشتری به تعهد‌های حقوق بشری داشته باشد.

یکی از بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین نگرانی‌ها درباره تشدید نقض حقوق بشر در آمریکا در دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، بی‌اعتبارسازی و تخفیف موقعیت نهاد‌ها و سازمان‌های بین‌المللی از طریق خروج از آن‌ها است.

ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری خود نیز آمریکا را از چند نهاد و سازمان مهم بین‌المللی مانند شورای حقوق بشر سازمان ملل که در عرصه حقوق بشر جایگاه ویژه‌ای دارند، خارج کرده بود.

آژانس‌های مختلف سازمان ملل نیز ضمن ابراز نگرانی جدی از خروج آمریکا از نهاد‌ها و سازمان‌ها و موافقتنامه‌های بین‌المللی ازجمله سازمان جهانی بهداشت و توافقنامه آب‌وهوایی پاریس در دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، درباره پیامد‌های جدی برای سلامت جهانی و تلاش‌ها برای کند کردن تغییر‌های آب‌وهوایی هشدار دادند.

خروج آمریکا از سازمان جهانی بهداشت

ترامپ در نخستین روز ورود خود به کاخ سفید برای دومین بار، دستور خروج آمریکا از سازمان جهانی بهداشت را به بهانه مدیریت نادرست این آژانس سازمان ملل در جریان همه‌گیری کرونا و دیگر بحران‌های بهداشتی بین‌المللی صادر کرد.

تصمیم ترامپ برای خارج کردن آمریکا از سازمان جهانی بهداشت به دلیل خروج این کشور از آژانس سازمان ملل در سال ۲۰۲۰ به بهانه‌ای مشابه، غیرمنتظره نبود.

سازمان جهانی بهداشت از این تصمیم ترامپ ابراز تاسف کرد؛ این آژانس سازمان ملل تاکنون بار‌ها ادعا‌های ترامپ در موضوع‌های مختلف به‌ویژه مدیریت نادرست همه‌گیری کرونا را رد و برای نقض آن ادعا اسناد و مدارک متعددی را ارائه کرده است. 

به گفته متخصص‌های داخل و خارج از سازمان جهانی بهداشت، به‌ویژه کسانی که با سل، بزرگ‌ترین قاتل از نوع بیماری‌های عفونی جهان و همچنین اچ‌آی‌وی/ ایدز و دیگر موارد اضطراری بهداشتی مقابله می‌کنند، اقدام ترامپ را مانعی مهم در مسیر اجرای برنامه‌های این سازمان خواندند.

لارنس گوستین، استاد بهداشت جهانی در دانشگاه جورج‌تاون در واشنگتن و مدیر مرکز همکاری سازمان جهانی بهداشت در قانون سلامت ملی و جهانی گفت: این تاریک‌ترین روز برای سلامت جهانی است که تا به حال تجربه کرده‌ام؛ ترامپ ممکن است در حال کاشت بذر برای همه‌گیری بعدی باشد.

کارشناسان بهداشت عمومی درباره خروج آمریکا از سازمان جهانی بهداشت می‌گویند که این تصمیم ترامپ نه فقط جایگاه آمریکا را در موضوع بهداشت در سطح جهان تضعیف می‌کند، بلکه سبب بروز دشواری‌های جدی در مبارزه با همه‌گیری‌های احتمالی آتی می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت چیست؟

سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان یکی از آژانس‌های سازمان ملل در سال ۱۹۴۸ تاسیس شد.

براساس اعلام وب‌سایت سازمان ملل، ماموریت سازمان جهانی بهداشت مقابله با بزرگ‌ترین چالش‌های بهداشتی زمان ما و پیشبرد قابل اندازه‌گیری رفاه مردم جهان است.

ماموریت یادشده شامل کمک‌رسانی به مناطق جنگ‌زده مانند غزه و ردیابی همه‌گیری‌های نوظهور مانند زیکا، ابولا و کووید – ۱۹ است.

سازمان جهانی بهداشت به دلیل پرداختن به علل ریشه‌ای بیماری‌ها، ایجاد سیستم‌های بهداشتی قوی‌تر و شناسایی، پیشگیری و پاسخ به شرایط اضطراری بهداشتی، ازجمله شیوع بیماری اغلب در موارد خطرناک، نقش مهمی در حفاظت از سلامت و امنیت مردم جهان ایفا می‌کند.

این آژانس سازمان ملل در حال حاضر در بیش از ۱۵۰ مکان در سراسر جهان کار و تلاش‌ها را برای گسترش پوشش بهداشتی جهانی و پاسخ بین‌المللی به شرایط اضطراری بهداشتی، از تب زرد گرفته تا وبا و ابولا، هدایت می‌کند.

• بیشتر بخوانید:
• پس‌لرزه‌های فرمان اجرایی ترامپ درباره ابتکار‌های بهداشت جهانی
• سابقه خروج آمریکا از سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشری

خروج آمریکا از توافقنامه آب‌وهوایی پاریس

تصمیم ترامپ برای خارج کردن نام آمریکا از توافقنامه آب‌وهوایی پاریس نیز ابراز نگرانی‌های جدی را در سطح‌های مختلف به دنبال داشت؛ چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا در دور نخست ریاست‌جمهوری نیز این کشور را از این توافقنامه خارج کرده بود.

این در حالی است که آمریکا یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز‌های گلخانه‌ای در جهان است.

مقام‌های سازمان ملل ضمن توصیف تصمیم ترامپ برای خروج از توافقنامه یادشده با عنوان ناامیدی بزرگ، اعلام کردند: کشور‌های جهان این توافق را پذیرفته‌اند، زیرا آن‌ها زیان‌های عظیمی را که تغییر‌های آب‌وهوایی در حال حاضر ایجاد می‌کند و فرصت بسیار زیادی را که توافقنامه پاریس برای مقابله ارائه می‌دهد، تشخیص داده‌اند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، گفت که مهم است که آمریکا در این دهه بحرانی برای اقدام‌های آب‌وهوایی در مسائل زیست محیطی متعهد بماند.

سازمان جهانی هواشناسی WMO هشدار داده است که تغییر‌های آب‌وهوایی تقریبا به‌صورت روزانه از طریق هوای شدیدتر اتفاق می‌افتند.

گزارش اخیر سازمان جهانی هواشناسی نشان می‌دهد که ۱۰ سال گذشته گرم‌ترین سال‌های ثبت شده در تاریخ بوده‌اند و سال ۲۰۲۴ با دمای حدود ۱.۵۵ درجه سانتیگراد بالاتر از دوران پیش از صنعتی شدن، گرم‌ترین سال ثبت شده در تاریخ بوده است.

در عین حال، بررسی‌های مرکز USAFacts، نشان می‌دهند که نزدیک به ۴۰ درصد از رویداد‌های آب‌وهوایی با میلیارد‌ها دلار زیان که از سال ۱۹۸۰ در آمریکا رخ داده‌اند، بین سال‌های ۲۰۱۷ تا امروز رخ داده است.

کارشناسان با اشاره به آتش‌سوزی‌های اخیر لس‌آنجلس ایالت کالیفرنیا آمریکا که ۲۷ کشته و میلیارد‌ها دلار خسارت برجای گذاشت، می‌گویند: این پر هزینه‌ترین فاجعه تاریخ آمریکا است؛ اگرچه همه بلا‌های طبیعی نتیجه صرف تغییر‌های آب‌وهوایی نیستند، اما این تغییر‌ها یک عامل به‌شدت تعیین‌کننده هستند.

آن‌ها با اشاره به اینکه گستردگی بحران تغییر‌های آب‌وهوایی بیشتر از آن است که آمریکا به تنهایی بتواند آن را به‌صورت یک‌جانبه حل‌وفصل کند، تاکید می‌کنند که خروج آمریکا از توافقنامه پاریس هزینه‌های سنگینی را بر اقتصاد و مردم آمریکا تحمیل می‌کند.

سیمون استیل، دبیر اجرایی تغییر‌های آب‌وهوایی سازمان ملل گفت: استقبال از رونق جهانی انرژی پاک به معنای سود هنگفت، میلیون‌ها شغل تولیدی و هوای پاک خواهد بود؛ نادیده گرفتن آن تنها ثروت هنگفت را به اقتصاد‌های رقیب می‌فرستد، در حالی که بلاهای آب‌وهوایی مانند خشکسالی، آتش‌سوزی‌ها و ابرطوفان‌ها بدتر می‌شوند، اموال و کسب‌وکار‌ها را از بین می‌برند، به تولید مواد غذایی در سراسر جهان ضربه می‌زنند و افزایش هزینه‌های زندگی را درپی خواهند داشت.

کمیسیون آب‌وهوا اتحادیه اروپا WOPKE HOEKSTRA هم تصریح کرد: این یک تحول واقعا تاسف‌آور است که بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و یکی از نزدیک‌ترین متحدان ما در مبارزه با تغییر‌های آب‌وهوایی، در حال خروج از توافق‌نامه پاریس است.

ایوانز نجوا، رئیس گروه کشور‌های کمتر توسعه‌یافته در مذاکرات آب‌وهوایی سازمان ملل ضمن ابراز تاسف از تصمیم ترامپ برای خارج کردن آمریکا از توافقنامه آب‌وهوایی پاریس، اعلام کرد: این تهدیدی است که دستاورد‌های سخت به‌دست‌آمده در کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را معکوس می‌کند و کشور‌های آسیب‌پذیر ما را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد؛ توافقنامه پاریس یک پیمان آب‌وهوایی حیاتی است.

سخنگوی سازمان جهانی هواشناسی هم با بیان اینکه آمریکا سهم بزرگی از خسارت‌های اقتصادی جهانی ناشی از تغییر‌های آب‌وهوایی را به خود اختصاص داده است، گفت: طبق آمار رسمی آمریکا، این کشور از سال ۱۹۸۰ تاکنون بیش از ۴۰۰ فاجعه آب‌وهوایی را متحمل شده که هزینه‌های کلی آن بیش از یک میلیارد دلار بوده است.

توافقنامه آب‌وهوایی پاریس چیست؟

توافقنامه آب‌وهوایی پاریس ذیل چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل در تغییر‌های آب‌وهوایی (UNFCCC) در رابطه با کاستن از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای است.

بیش از ۱۹۰ کشور در سال ۲۰۱۵، در نشست آب‌وهوای سازمان ملل در پاریس، پایتخت فرانسه توافقنامه آب‌وهوایی پاریس را تصویب کردند تا گرمایش جهانی را به کمتر از ۲ درجه سانتیگراد، ترجیحا به ۱.۵ درجه محدود کند.

این توافقنامه غیرالزام‌آور است و کشور‌ها براساس قوانین بین‌المللی موظف به کاهش آلودگی آب‌وهوای خود نیستند.

از زمان تصویب توافقنامه آب‌وهوایی پاریس، تغییر‌های آب‌وهوایی شتاب گرفته و کره زمین با سرعت در حال گرم شدن است؛ این روندی است که حتی در پیش‌بینی دانشمندان هواشناسی نیز نیامده بود.

انتهای پیام/