تعریف تجاوز جنسی

تجاوز جنسی یعنی  نزدیکی جنسی با یک بزرگسال بدون رضایت او یا با یک کودک. تجاوز جنسی فقط یک تهاجم فیزیکی و جنسی نیست، بلکه آسیب عمیق روحی و روانی نیز ایجاد می کند. این خشونت، گرچه همیشه با قتل همراه نیست، ولی اکثرا تهدید به قتل را به همراه دارد. به شخصی که این عمل را مرتکب می‌شود تجاوزگر یا متجاوز می گویند.

تعاریف گوناگونی برای تجاوز جنسی در نقاط مختلف دنیا و در دوره های مختلف تاریخی، ارائه گردیده است. تعریف تجاوز، در بسیاری منابع حقوقی، آمیزش (مقاربت) جنسی یا انواع دیگر روابط جنسی است که بدون رضایت قربانی، از سوی شخص متجاوز بر او تحمیل می‌شود.

اقدامات لازم در زمان تجاوز جنسی

چنانچه مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفتید در وهله اول راه های زیر مفید هستند:

• هر چه زودتر از دست حمله کننده فرار کنید و خود را به مکان امنی برسانید.

• هیچ یک از اعضای بدنتان را نشویید، شانه نکنید و تمیز نکنید. در صورت امکان لباستان را عوض نکنید تا کارمندان بیمارستان بتوانند شواهد حمله را جمع‌آوری کنند. همچنین به چیزی در محل وقوع حمله دست نزنید و اشیا را جابه‌جا نکنید.

• به نزدیک‌ترین محل فوریتهای پزشکی بروید. شما نیاز به آزمایش و درمان هرگونه جراحت دارید و باید ازنظر ابتلا به بیماریهای آمیزشی و حاملگی آزمایش بدهید. به دکتر یا پرستار بگویید مدارک حمله تجاوز را جمع‌آوری کند، چیزهایی از قبیل الیاف، مو، بزاق دهان، ترشحات جنسی (منی)، و یا تکه پارچه‌هایی که از شخص متجاوز به جا مانده است.

• در بیمارستان خود شما یا کارکنان بیمارستان می‌توانید برای تشکیل پرونده با پلیس تماس بگیرید.

• به دنبال گروه‌های حمایتی باشید. می‌توانید از مسئولان بیمارستان در این باره سوال کنید.

صحبت کردن قربانی تجاوز جنسی با مشاور

اگر مورد تجاوز قرار گرفته‌اید، حرف زدن با یک نفر ، به خصوص یک مشاور متخصص و باتجربه کمک بزرگی برایتان خواهد بود. مشاوری که در زمینه تجاوز جنسی تخصص دارد به حرفهای شما گوش می‌دهد، از شما حمایت می‌کند و به شما راهکارها و اطلاعات سودمندی می‌دهد.

شما می‌توانید تصمیم بگیرید با مشاورتان تلفنی حرف بزنید و یا برای ملاقات حضوری وقت بگیرید. صحبتهای شما با مشاور محرمانه تلقی می‌شود.

در بعضی از کشورها این مشاوران با سازمان‌هایی همکاری می‌کنند که به زنان و مردانی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند کمک می‌کنند و فرقی نمی‌کند به تازگی این اتفاق افتاده باشد یا در گذشته. یک مشاور می‌تواند:

1. به شما مشاوره مداوم و طولانی بدهد.

2. برای نگرانی شما درباره امنیتتان شما را کمک و حمایت کند.

3. درباره گزارش جریان حمله به پلیس و رفتن به دادگاه به شما توضیح دهد.

4. به خانواده شما و دوستانتان حمایت و اطلاعات بدهد.

5. شما را به گروه‌های حمایتی و سایر نهادهای خدماتی معرفی کند.

اطلاع تجاوز جنسی به خانواده و دوستان

چنانچه مورد تجاوز قرار بگیرید، احتمالا نخستین کاری که مایلید انجام دهید اطلاع دادن موضوع به یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان است. آنها نزدیکترین افراد به شما هستند و معمولا شما را به‌خوبی درک می‌کنند. خانواده و دوستان می‌توانند به روشهای زیر به شما کمک کنند:

1. گوش دادن به حرفهای شما

2. درک این که شما چه احساسی دارید

3. همراهی با شما برای برداشتن قدم بعدی (تماس با پلیس و غیره)

با این‌حال ممکن است شما درباره مطلع کردن خانواده یا دوستانتان احساس سردرگمی کنید. هرچند آنها ممکن است دقیقا کمکی که احتیاج دارید به شما بدهند، گاهی اوقات خیلی هم یاری‌دهنده نیستند. برای مثال ممکن است:

1. شما را سرزنش کنند

2. خودشان را سرزنش کنند

3. شما را مجبور کنند قبل از اینکه فرصت کافی برای فکر کردن داشته باشید، حمله را گزارش دهید

4. به شما فشار بیاورند که طلب کمک کنید

مهم است به یاد داشته باشید هیچ دستورالعمل خاصی برای اینکه به چه کسی و چه وقت اطلاع دهید، وجود ندارد. خودتان می‌توانید انتخاب کنید که به چه کسی بگویید و چه چیزی را بگویید. و کسی که حمله را به وی اطلاع می‌دهید باید طوری واکنش نشان دهد که برای شما کمک کننده باشد نه اینکه نگران احساسهای خودش باشد. شما کسی هستید که مورد حمله قرار گرفته‌است و نیاز دارید انرژی‌تان را بر روی خودتان متمرکز کنید.

مراجعه قربانی تجاوز جنسی به پزشک

اگر مورد تجاوز جنسی قرار گرفتید ممکن است برای چک‌آپ پزشکی به دکتر مراجعه کنید. پزشک می‌تواند معاینه را با آزمایشهایی برای بیماریهای آمیزشی و ایدز شروع کند و به شما داروهایی برای پیشگیری از بارداری احتمالی بدهد. اگر با پزشکانِ زن راحت‌تر هستید می‌توانید درخواست کنید یک پزشکِ زن برایتان معاینه را انجام دهد. همچنین حق دارید درخواست کنید شخص همراه شما در مراحل معاینه برای حمایت (عاطفی) شما کنارتان حضور داشته باشد.

اگر تصمیم گرفتید حمله را به پلیس گزارش دهید، معاینه پزشکی برای جمع‌آوری مدارک قانونی لازم است. (که در دادگاه نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.) مهم است که آزمایش‌های لازم را در فواصل زمانی معین تکرار نمایید تا از عدم ابتلا به این بیماریها مطمئن شوید. این آزمایش‌ها محرمانه تلقی می‌شوند.

مراجعه به پزشک برای پیشگیری از بارداری احتمالی بسیار مهم است. پزشک می‌تواند به شما دارویی (خوراکی) برای پیشگیری از بارداری ویژه بعد از آمیزش جنسی بدهد. این دارو تا ۷۲ ساعت بعد از تجاوز موثر است ولی هرچه زودتر آن را مصرف کنید بهتر است.

دلایل عدم تمایل زنان به گزارش تجاوز جنسی

بعضی از دلایلی که زنان مایل نیستند تجاوز جنسی را گزارش بدهند می‌تواند شامل:

1. احساس گناه درباره حمله

2. نگرانی از اینکه مردم حرفشان را باور نکنند

3. نگرانی از رفتن به دادگاه

4. نگرانی از طرز واکنش مردم، به‌خصوص در جوامع کوچک

5. وحشت از انتقام جویی فرد مهاجم

در بعضی موارد، چنانچه احساس کنید فرد مهاجم امنیت‌تان را تهدید می‌کند می‌توانید از پلیس درخواست محافظت دربرابر خشونت کنید. این یک سند قانونی است مبنی بر اینکه شخص مهاجم حق ندارد به محل شما نزدیک شود.

نحوه برخورد با قربانی تجاوز جنسی

قرار گرفتن در معرض خشونت جنسی قربانی را در معرض خطر طیفی وسیع از مسائل سلامت از جمله احتمال بارداری، بیماری‌های مقاربتی، HIV و … مواجه می‌کند؛ در نتیجه ضروری است که فرد نسبت به این مسائل آزمایش‌های لازم را انجام و داروهایی که ممکن است به آنها نیاز داشته باشد، دریافت کند.

کار سختی است که بخواهیم تصور کنیم یکی از دوستان، خانواده یا عزیزانمان به ما بگوید که قربانی تجاوز جنسی شده است؛ احتمالا در این مواقع حتی نمی‌دانید باید چه بگویید یا چه رفتاری داشته باشید؛ اما مهم است بدانید که افشای این اطلاعات برای این فرد کار راحتی نبوده چرا که آنها ممکن است احساس شرمندگی کنند، یا نگران باشند که حرفشان را باور نکنید یا آنها را مقصر بدانید. هر گونه سؤال یا تحقیق درباره اتفاق را به متخصصان واگذار کنید و بدانید که وظیفه شما حمایت از این شخص است.

گاهی اوقات پشتیبانی به معنای حمایت از فرد برای مراجعه به پلیس و تنظیم شکایت یا اقدامات مشابه است اما اغلب گوش دادن بهترین روش برای حمایت از یک نجات یافته از تجاوز است؛ سعی کنید به طور دائم به آنها یادآوری کنید که مقصر نیستند و شما کنارشان هستید تا به هر روشی که می‌توانید حمایت‌شان کنید.

از قضاوت خودداری کنید. تجاوز جنسی اتفاق کوچکی نیست و به این سادگی‌ها هم اثرش از روح و روان فرد پاک نمی‌شود؛ پس سعی کنید از ارائه راهکار و سوال جواب‌های مبنی بر اینکه آنها را از تقلا با این مسئله درآورد، خودداری کرده و درک کنید. ممکن است مدت‌ها بگذرد و همچنان درد و آسیب موضوع برای قربانی باقی مانده باشد. تلاش کنید در طولانی مدت هم به فرد یاداوری کنید که به او اهمیت می‌دهید و کنارش هستید.

اگر فکر می‌کنید شخص قصد خودکشی دارد، علائم هشدار دهنده را بیاموزید و سعی کنید از متخصصان سلامت روان در این باره کمک بگیرید.