ساکنان غزه پس از چندین بار آوارگی طی ۱۵ ماه جنگ رژیم صهیونیستی علیه این منطقه، درپی برقراری آتش‌بس به سمت شهر و خانه خود در حرکت هستند؛ برخی از گزارش‌ها از حرکت پیاده ساکنان آواره اردوگاه جبالیا به سمت خانه‌هایشان حکایت دارند.

بازگشت به خانه

پایان جنگ نزدیک است؛ جنگی ۱۵ ماهه با بیش از ۴۵ هزار شهید و بیش از ۱۰۰ هزار مجروح آنقدر به پایان نزدیک شده است که ساکنان غزه با در دست داشتن کلید‌هایی که این چند ماه با دقت حفاظت شدند، رویای بازگشت به خانه را از هر زمان دیگری واقعی‌تر می‌بینند.

بخش بزرگ جمعیت بیش از ۲ میلیون نفری غزه که در زمان جنگ در چادرها، مدرسه‌ها و … زندگی می‌کردند، حالا می‌توانند به خانه فکر کردند، هرچند از خانه بسیاری از آن‌ها چیزی جز آوار و خاکستر باقی نمانده باشد.

اگرچه بسیاری از خانه‌ها در غزه تخریب شده‌اند و امکان اینکه رژیم صهیونیستی آتش‌بس را نقض کند، یک احتمال همیشگی است، اما مردم سراسر غزه همچنان رویای بازگشت را در سر دارند، مردمی که به محض شنیدن خبر توافق آتش‌بس یکدیگر را در آغوش گرفتند و برای بازگشت به خانه و بازدید از قبر عزیزانشان برنامه‌ریزی کردند.

اگرچه چهارشنبه شب برای مردم غزه شب جشن و شادی برای برقراری آتش‌بس بود، اما روز‌های بعد برای آن‌ها روز‌های آماده‌سازی مقدمات بازگشت بود.

در حالی که کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی برای رای‌گیری درباره توافق آتش‌بس آماده می‌شد، فلسطینی‌ها به دنبال اجاره کامیون‌ها برای بازگرداندن وسایل زندگی خود به خانه‌هایشان بودند؛ برخی دیگر به‌ویژه ساکنان آواره شمال غزه فقط به دنبال خودرویی بودند که بتوانند خود را به خانه‌هایشان برسانند؛ آن‌ها وسایلی را که در چادر داشتند، جمع می‌کردند و درباره این حرف می‌زدند که اگر خانه‌هایشان تخریب شده باشد، باید کجا زندگی کنند.

یکی از ساکنان غزه پس از شنیدن خبر آتش‌بس، گفت: در شرایطی هستیم که آرامش و اندوه را همزمان تجربه می‌کنیم؛ از اینکه زنده ماندیم خوشحالیم و برای از دست دادن عزیزانمان عمیقا اندوهگین هستیم.

وی همچنین به موضوع مهمی اشاره کرد؛ این فلسطینی گفت: باید مراقب مهمات عمل‌نکرده و وسایل انفجاری و خطرناک باشیم؛ مهمات منفجرنشده می‌توانند بر شمار قربانیان جنگ غزه بیفزایند.

براساس توافق آتش‌بس، ساکنان آواره‌شده از شمال غزه در هفتمین روز پس از اجرای آتش‌بس در روز یکشنبه، اجازه بازگشت خواهند داشت؛ دیگر ساکنان آواره غزه می‌توانند به محض اجرای آتش‌بس به خانه‌های خود بروند.

• بیشتر بخوانید:

  

• ۱۵ ماه جنایت علیه بشریت در غزه
• فرهنگ «کلید بازگشت»؛ الگوی مقاومت و امید فلسطینی‌ها

وضعیت غزه

بمباران هوایی و عملیات نظامی زمینی ارتش رژیم صهیونیستی همه محله‌های غزه را به زمین‌های بایر پوشیده از آوار تبدیل کرده است.

جاده‌ها شخم زده شده‌اند، زیرساخت‌های حیاتی آب و برق ویران شده، بیشتر بیمارستان‌ها دیگر کار نمی‌کنند و دو سوم همه سازه‌ها ویران شده‌اند.

میزان خسارت‌ها زمانی کاملا مشخص می‌شود که جنگ پایان یافته و بازرسان به سراسر قلمرو غزه دسترسی کامل داشته باشند.

ویران‌شده‌ترین بخش غزه، در شمال این باریکه قرار دارد؛ منطقه‌ای که از اوایل اکتبر (اواسط مهر) تحت محاصره ارتش رژیم صهیونیستی قرار گرفت و به‌صورت عمده از سکنه خالی شد.

در عین حال مشخص نیست که چه زمانی بازسازی‌ها انجام شود؛ البته با این فرض که بازسازی غزه در دستورکار باشد.

سازمان ملل اعلام کرد که در صورت تداوم محاصره غزه، بازسازی این منطقه احتمالا بیش از ۳۵۰ سال طول می‌کشد؛ سازمان ملل با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای، در ماه گذشته تخمین زد که ۶۹ درصد از سازه‌های غزه آسیب دیده یا ویران شده است، ازجمله بیش از ۲۴۵ هزار خانه.

بانک جهانی نیز میزان خسارت‌ها را ۱۸.۵ میلیارد دلار برآورد کرده است.

در عین حال، سازمان ملل تخمین می‌زند که جنگ، غزه را با بیش از ۵۰ میلیون تن آوار پر کرده است، حجمی تقریبا ۱۲ برابر اندازه هرم بزرگ جیزه. با بیش از ۱۰۰ کامیون کار تمام وقت، پاکسازی آوار‌ها بیش از ۱۵ سال طول می‌کشد و فضای باز کمی در قلمرو ساحلی باریک که محل سکونت حدود ۲.۳ میلیون فلسطینی است، وجود دارد.

دور کردن آوار نیز به دلیل اینکه حاوی مقادیر زیادی مهمات منفجرنشده و دیگر مواد مضر و همچنین بقایای انسان است، پیچیده خواهد شد. 

وزارت بهداشت غزه می‌گوید هزاران نفر که بر اثر حمله‌های رژیم صهیونیستی قتل‌عام شده‌اند، هنوز زیر آوار مدفون هستند.

پاکسازی آوار و در نهایت بازسازی خانه‌ها نیازمند میلیارد‌ها دلار و توانایی آوردن مصالح ساختمانی و تجهیزات سنگین به داخل قلمرو است، مقدماتی که از فراهم شدن هیچ یک از آن‌ها اطمینانی وجود ندارد.

احتمال بروز آشفتگی در غزه

سازمان‌های امدادی احتمال می‌دهند که غزه طی هفته‌های آینده شاهد بروز آشفتگی باشد، زیرا ۹۰ درصد از جمعیت ۲.۳ میلیون نفری که به دلیل جنگ آواره شده‌اند، پس اجرای توافق آتش‌بس تلاش می‌کنند به خانه‌های خود بازگردند.

پیش‌بینی می‌شود که بزرگ‌ترین حرکت از جنوب غزه به سمت شمال روی دهد، اما حرکت‌ها برای بازگشت در دیگر مناطق ازجمله از سمت ساحل غزه به سوی رفح یا خان‌یونس نیز وجود خواهند داشت.

بسیاری از این افراد در بازگشت به خانه به دنبال بستگان مفقودشده یا بازیابی پیکر اعضای خانواده خود هستند که زیر آوار مدفون شده‌اند.

براساس پیش‌بینی سازمان‌های امدادی، تعداد فزاینده‌ای از ساکنان غزه برای بازگشت به خانه‌های خود حرکت می‌کنند؛ آژانس کاریابی و خدمات‌رسانی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی (آنروا) اعلام کرد: در حال حاضر جزئیات دقیقی از چگونگی انجام بازگشت نداریم، اما احتمالا شلوغی و آشفتگی را تجربه خواهیم کرد.

فرهنگ کلید بازگشت؛ الگوی مقاومت و امید فلسطینی‌ها

روز نکبت برای فلسطینی‌ها نه فقط یک روز، بلکه عنوانی است که برای توصیف روند آواره‌کردن و سلب مالکیت خشونت‌بار فلسطینی‌ها ازسوی رژیم صهیونیستی درپی واقعه ۱۹۴۸ و همچنین اشغال در جریانِ سرزمین‌های فلسطینی ازجمله در کرانه باختری و نوار غزه و آزار و آواره‌سازی فلسطینی‌ها در سراسر این منطقه به‌کار می‌رود.

در اعماق حافظه فلسطینی‌ها، فرهنگ «کلید بازگشت» به‌عنوان نمادی از امید و حق بازگشت به سرزمین‌های اجدادی و خانه‌هایی که به اجبار ترک کرده‌اند، ریشه دوانده است؛ فرهنگ کلید بازگشت شامل حال همه فلسطینی‌های آواره چه در داخل اراضی فلسطینی و چه در خارج از این خاک می‌شود؛ گذشته از فلسطینی‌های آواره در وطن مانند آوارگان فلسطینی در غزه، در حال حاضر حدود ۶ میلیون فلسطینی در کشور‌های همسایه در شرایط آوارگی و پناهجویی زندگی می‌کنند.

فلسطینی‌ها این نماد را به‌عنوان بخشی از هویت و تاریخ خود حفظ می‌کنند؛ با وجود این، کلید بازگشت فقط یک فرهنگ و سنت نیست، بلکه نمادی از حق کرامت و تعلق به خاک فلسطین است.

با گذشت دهه‌ها از زمان آغاز اشغالگری رژیم صهیونیستی، کلید بازگشت به‌عنوان نمادی از استواری و مقاومت جایگاه خود را در میان فلسطینی‌ها ارتقا یافته می‌بیند؛ از زمان آغاز جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) کلید بازگشت انگیزه ایستادگی و مقاومت فلسطینی‌های ساکن غزه شده است.

با وجود اینکه قطعنامه‌های حقوق بین‌الملل بر حق آوارگان فلسطینی برای بازگشت به خانه‌های خود و جبران خسارت‌هایی که متحمل شده‌اند، تاکید می‌کند، محقق ساختن این حق پشت نقض گسترده حقوق مردم فلسطین در سایه حمایت‌های همه‌جانبه مدعیان غربی حقوق بشر ناکام می‌ماند؛ در این شرایط فرهنگ کلید بازگشت به‌عنوان میراث تاریخی غنی از معانی و ارزش‌ها باقی مانده که بیانگر اراده مردم فلسطین برای قوی و پایدار ماندن در برابر همه ناملایمات و چالش‌ها است.

کلید‌های بازگشت دارایی ارزشمند فرزندان فلسطینی‌هایی است که درپی درگیری‌ها و حمله‌های اشغالگرانه رژیم صهیونیستی که از سال ۱۹۴۸ آغاز شد، اخراج شده یا ناچار به ترک خانه‌هایشان شدند؛ آن‌ها با در دست داشتن این کلید‌ها امیدوارند که اجازه بازگشت به خانه‌های خود را بیابند.

فرهنگ کلید بازگشت فلسطینی ها، از کلید‌های بزرگ آهنی سال ۱۹۴۸ تا کلید‌های کوچک و مدرن دهه‌های اخیر را شامل می‌شود و پایداری در برابر اشغالگری را تضمین می‌کند.

انتهای پیام/