طرح بحث‌برانگیز بازداشت ۳۰ هزار مهاجر در تاسیسات پایگاه بدنام گوانتانامو به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های ضدمهاجرتی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با نخستین چالش حقوقی مواجه شد.

طرح بازداشت مهاجران در گوانتانامو چیست؟

ترامپ در ۲۹ ژانویه (۱۰ بهمن) یعنی در نخستین روز‌های ورود به کاخ سفید یادداشتی را برای آماده‌سازی یک مرکز در تاسیسات پایگاه نیروی دریایی آمریکا واقع در خلیج گوانتانامو جهت بازداشت مهاجران اخراج‌شده، امضا کرد.

وی که پیشتر قصد خود را برای انجام این کار اعلام کرده بود، در مراسم امضای قانون لیکن رایلی، خطاب به وزارت‌های امنیت داخلی و دفاع، گفت: ما ۳۰ هزار تخت در گوانتانامو داریم تا مهاجران را در آنجا بازداشت کنیم.

این در حالی است که ارتش نیز برای کمک به استقرار چادر‌های محل اسکان مهاجران اخراج‌شده به گوانتانامو فراخوانده شد.

از زمان امضای یادداشت یادشده تاکنون، دست‌کم پنج پرواز نظامی مهاجران را به خلیج گوانتانامو برده‌اند؛ این افراد در بال خالی مجتمع زندان دوران به‌اصطلاح جنگ علیه تروریسم آمریکا اسکان داده شده‌اند.

واکنش‌ها به طرح بازداشت مهاجران در گوانتانامو

امضای یادداشت بازداشت مهاجران در گوانتانامو موجی از اعتراض‌ها، مخالفت‌ها و انتقاد‌ها را در سطح‌ داخلی آمریکا و عرصه بین‌الملل درپی داشت.

یک وکیل مهاجران در این باره گفت: دولت ترامپ از شبح گوانتانامو که در سراسر جهان به‌عنوان نماد شرم‌آور شکنجه و بی‌قانونی شناخته می‌شود، استفاده می‌کند تا موکلان ما و افراد دیگر مانند آن‌ها را به وحشت بیاندازد.

در عین حال، تلاش دولت ترامپ برای پنهان نگه داشتن هویت ۵۰ مهاجر منتقل‌شده به گوانتانامو، با واکنش‌های جدی حقوق بشری مواجه شده است.

گروه‌های حقوق مهاجران به‌تازگی با ارسال نامه‌ای خواستار دسترسی به افرادی شدند که به گوانتانامو فرستاده شده‌اند؛ آن‌ها اعلام کردند که این پایگاه نباید به‌عنوان یک «سیاه‌چاله قانونی» استفاده شود.

دادگاه فدرال دولت ترامپ را از اعزام سه مهاجر به گوانتانامو منع کرد

قاضی منطقه‌ای آمریکا به‌تازگی به‌طور موقت انتقال سه مهاجر را به گوانتانامو متوقف و اعلام کرد که اداره مهاجرت و گمرک آمریکا (ICE) باید آن‌ها را در نیومکزیکو نگهداری کند.

قاضی دادگاه اعلام کرد که حکم صادرشده محدود به سه شاکی پرونده است.

این سه مهاجر قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری چالش حقوقی را در پرونده بازداشت خود آغاز کرده بودند و هفته گذشته موضوع انتقال خود به گوانتانامو را مطرح کردند.

حکم صادرشده نخستین جبهه قانونی در برابر سیاست جدید دولت ترامپ برای بازداشت مهاجران در پایگاه نظامی گوانتانامو است.

بازداشت مهاجران در گوانتانامو؛ ایده‌ای قدیمی با تاریخی جنجالی

ترامپ امیدوار است در نهایت ۳۰ هزار مهاجر را در گوانتانامو بازداشت کند؛ اقدامی که با توجه به اینکه بازداشتگاه فعلی فقط برای نگهداری ۱۲۰ نفر طراحی شده، مستلزم سرمایه‌گذاری هنگفت در زیرساخت‌های این زندان بدنام است.

دولت ترامپ در حال حاضر چند ده مهاجر را به گوانتانامو فرستاده است.

طبق گزارش‌ها، تیم ترامپ در حال برنامه‌ریزی برای انجام دست‌کم یک پرواز نظامی در روز است و کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی آمریکا به‌تازگی برای بررسی این مکان از گوانتانامو بازدید کرد.

اگرچه ترامپ ادعا می‌کند که خطرناک‌ترین مهاجران به گوانتانامو منتقل می‌شوند، اما تاریخ گوانتانامو سبب شده منتقدان استدلال کنند که طرح ترامپ حقوق بشر مهاجران را نقض می‌کند.

هر ۲ دولت جمهوری‌خواه و دموکرات آمریکا سابقه بازداشت و بدرفتاری با مهاجران در گوانتانامو را دارند.

آشکارترین سوءاستفاده‌ها از مهاجران در گوانتانامو در اوایل دهه ۱۹۹۰ و در بحبوحه بحران پناهجویان رخ داد که در آن آمریکا مهاجران اهل هائیتی را در شرایط غیرانسانی در گوانتانامو نگهداری کرد.

در حالی که ترامپ قصد دارد مهاجران دستگیرشده در آمریکا را در مقیاس وسیع به پایگاه نیروی دریایی آمریکا در خلیج گوانتانامو بفرستند، اما درست مانند دهه ۱۹۹۰، برنامه‌های او نگرانی‌هایی را در مورد شرایط غیرانسانی بازداشت، به‌ویژه با توجه به عدم نظارت دولت اولش حتی بر تاسیسات مهاجرتی درون خاک آمریکا، ایجاد می‌کند.

معاون پروژه حقوق مهاجران در اتحادیه آزادی‌های آمریکا، در بیانیه‌ای گفت: فرستادن مهاجران از آمریکا به گوانتانامو و نگه داشتن آن‌ها بدون دسترسی به وکیل یا جهان خارج، فصل شرم‌آور جدیدی را در تاریخ این زندان بدنام باز می‌کند.

• بیشتر بخوانید:
• فصل جدید در تاریخ سیاست‌های ضدمهاجرتی آمریکا؛ پر هزینه و ناقض حقوق بشر
• زنان و کودکان؛ قربانیان طرح ترامپ برای بازداشت مهاجران در گوانتانامو

تاریخچه بازداشت مهاجران در گوانتانامو

تلاش‌های ترامپ در گوانتانامو شبیه به قسمت‌های تاریک گذشته این کشور است؛ در طول دهه ۱۹۹۰، هزاران مهاجر اهل هائیتی در شرایط وحشتناک و بدون نظارت اندک در گوانتانامو بازداشت شدند.

مکان دورافتاده گوانتانامو، خارج از محدوده قلمرو قضایی آمریکا یا کوبا، مدت‌هاست که اقدام‌های آمریکا را از نظارت عمومی محافظت می‌کند.

مدیر حمایت از شبکه دیده‌بان بازداشت که ائتلافی از حامیان مهاجران متمرکز بر بازداشت مهاجرت است، درباره بازداشت مهاجران در گوانتانامو، گفت: خارج از دید و خارج از ذهن، به‌نوعی کل قصد طرح گوانتانامو است.

بازداشت مهاجران در گوانتانامو از دولت رونالد ریگان آغاز شد، اما جورج بوش یک اردوگاه پناهجویان در پایگاه نیروی دریایی گوانتانامو ایجاد کرد که در اوج خود، بیش از ۱۲ مهاجر را در خوی جای داد.

یکی مهاجران بازداشت‌شده در گوانتانامو در این باره گفت: شرایط مانند جهنم بود و با زندانیان مانند حیوانات رفتار می‌شد؛ به آن‌ها غذایی داده می‌شد که در آن انگل‌هایی وجود داشت؛ سرویس‌های بهداشتی
پر شده بودند؛ هرگز آب خنکی برای نوشیدن وجود نداشت؛ موش‌ها شب‌ها روی ما خزیدند؛ …

دولت آمریکا به این دلیل که گوانتانامو خارج از صلاحیت قانون اساسی آمریکا بود، از دسترسی مهاجران به مشاور حقوقی خودداری کرد و با وجود احکام دادگاه، دولت بوش همچنان به دنبال بازداشت مهاجران در گوانتانامو بود.

بیل کلینتون که وعده آزاد کردن مهاجران از گوانتانامو یکی از وعده‌های انتخاباتی اش بود، به سیاست‌های دوران بوش ادامه داد.

در نهایت، در سال ۱۹۹۳، یک دادگاه فدرال آمریکا حکم داد که بازداشت مهاجران مبتلا به اچ‌آی‌وی غیرقانونی است؛ پس از این حکم بود که دولت کلینتون سیاست‌های خود را تغییر داد و اردوگاه‌های بازداشت گوانتانامو عمدتا پاکسازی شدند.

آیا این تاریخ سیاه در دوره دولت ترامپ تکرار خواهد شد؟

آمریکا در آستانه تجدید سوءاستفاده‌های گذشته در گوانتانامو در دوران ترامپ است؛ رئیس‌جمهور آمریکا اطمینان کمی ارائه کرده است که برنامه‌های او برای احیای گوانتانامو به عنوان مکانی برای بازداشت مهاجران در مقیاس بزرگ با استاندارد‌های انسانی مطابقت دارد.

یک مدافع حقوق مهاجران، گفت: تاریخچه بسیار طولانی، مستند و روشنی وجود دارد که نشان می‌دهد شرایط بازداشت در هر کجا که باشد، چقدر توهین‌آمیز است؛ اینکه جایی مثل گوانتانامو باشید، جایی که خیلی دور است، یک پایگاه نظامی است که تاریخ واقعا زشتی از محل آزار و شکنجه بودن دارد، همه چیز را به سطح دیگری می‌برد.

اما این فقط تاریخ بازداشت مهاجران در گوانتانامو نیست که باید نگرانی‌ها را در مورد تلاش‌های ترامپ برای افزایش ظرفیت در آنجا ایجاد کند؛ در نخستین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ نشانه‌های هشداردهنده زیادی دارد.

در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، دولت آمریکا به‌طور معمول به تخلفات در بازداشتگاه‌های مهاجرتی در سرزمین اصلی آمریکا پاسخ نمی‌داد، مگر اینکه فشار مردم یا دادگاه‌ها تشدید می‌شد.

در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، یک پزشک، زنان مهاجر بازداشت‌شده را بدون رضایت آن‌ها، مورد عمل هیسترکتومی غیرضروری قرار می‌داد؛ مهاجران در سلول‌های سرد گمرک و حفاظت مرزی آمریکا نگهداری می‌شدند؛ کودکان از والدین خود، در برخی موارد به‌طور دائم، جدا شده و در قفس نگهداری می‌شدند؛ مهاجران از مواد اولیه بهداشتی محروم و مواد غذایی فاسد در اختیار آن‌ها قرار می‌گرفت؛ نگهبانان بازداشتگاه‌ مهاجرت متهم به تجاوز جنسی و آزار و اذیت زندانیان در یکی از مراکز در تگزاس به‌صورت نظام‌مندشدند؛ …

در بیشتر این موارد، دولت فقط پس از اعتراض گسترده عمومی یا حکم دادگاه مداخله کرد.

مشکل این است که دیدن شرایط گوانتانامو نسبت به هر یک از آن تاسیسات مهاجرتی که در دوره نخست دولت ترامپ در معرض دید بود، بسیار سخت‌تر است؛ سخنگوی سازمان دفاع حقوقی مهاجران RAICES، گفت که این یک نگرانی کلیدی برای مدافعان مهاجر است که در حال حاضر برای ارائه دسترسی کافی به مشاوره و نظارت در تاسیسات سرزمین اصلی تلاش می‌کنند.

ترامپ همچنین تعدادی از بازرسان کل ازجمله یکی از بازرسان وزارت بهداشت و خدمات انسانی را که تا حدی مسئول نظارت بر شرایط بازداشت و بازداشتگاه‌های مهاجرتی است، اخراج کرده است.

انتهای پیام/